توصیه‌هایی برای سلامت روانی کودکان

شاید شما که خواننده‌ی این نوشته هستید فرزند خردسال یا نوزادی داشته باشید. اگر نه، به احتمال بسیار زیاد پدر یا مادر فردا خواهید بود. قصد مقدمه‌چینی ندارم. می‌خواهم چند رفتار نادرست را برشمرم که موجب مختل شدن هویت فرزند می‌شود؛ رفتارهایی که اجتناب از آن‌ها واقعا سخت نیست و انجام دادن‌شان قطعا تاثیری منفی روی روان یک کودک دارد که در دوران بلوغ و بزرگ‌سالی خود را نشان می‌دهد. اما مشکل این‌جاست که این رفتارها به بخشی از فرهنگ ما تبدیل شده‌اند و شاید حتی ناخواسته مرتکب‌شان می‌شویم. شما سعی کنید جزو این گروه نباشید. تمرین کنید.

(۱)    هرگز از فرزندتان یا هیچ کودک دیگری نپرسید که پدرش را بیش‌تر دوست دارد یا مادرش را. این پرسش احمقانه‌ای است که تقریبا از هر کودک ایرانی بارها پرسیده می‌شود. این کار برای شما یک سرگرمی‌زودگذر است ولی این پرسش مثل یک دغدغه‌ی مزاحم در ذهن کودک ثبت می‌شود و عقده‌های وحشتناک جـنسی و روانی برایش می‌سازد. تحلیل ساده‌اش همین است ولی واقعا مکانیزم‌های پیچیده‌ای در روان آدمیزاد وجود دارد که جایش در این نوشته‌ی وبلاگی نیست.

(۲)    هرگز فکر نکنید که کودک چیزی سرش نمی‌شود و می‌توانید حرف‌های جـنسی را در حضور او ولو در لفافه بزنید یا از این بدتر در حضور او برهنه شوید و چیزهایی از این دست. کودک همه‌ی تصویرها را در ذهن خود ثبت می‌کند و رابطه‌ی علنی والدین هرچه‌قدر که به نظر خودشان معصومانه و عاشقانه باشد برای او تصویری از یک جنایت در ذهن می‌سازد و این تصویرها بعدها به شکل نفرت از یکی از والدین یا هر دوتای آن‌‌ها خودش را نشان می‌دهد و عواقب بدتری هم دارد.

(۳)    هیج لزومی‌ندارد محض سرگرمی‌و مسخره‌بازی به فرزند پسرتان لباس و جواهرات دخترانه بپوشانید یا او را مثل دخترها آرایش کنید. و یا با دخترتان مانند یک پسر رفتار کنید و شکل و شمایلی پسرانه به او بدهید. این موضوع در روند شکل‌گیری هویت جـنسی یک کودک تاثیر بسیار ناگواری دارد. کودک چه گناهی کرده که باید تاوان امیال فروخورده‌ی شما را بدهد؟ این کار جنایتی نابخشودنی است.

(۴)    هیچ وقت حتی به شوخی به فرزندتان (و حتی وقتی سنش بیش‌تر شد) نگویید که وقتی بزرگ شد باید با فلانی ازدواج کند یا چه خوب است که با فلانی ازدواج کند. باور کنید کودک این شوخی‌ها را جدی می‌گیرد. شما هیچ حقی برای تعیین همسر فرزندتان ندارید. باور کنید. ازدواج، تعیین شغل و امکان خودکشی تنها حق انتخاب‌های واقعی یک انسان در زندگی هستند. فرزند شما هیچ اختیاری نداشته که پدر و مادرش چه کسانی باشند. نمی‌توانسته تعیین کند در چه کشور و شهری به دنیا بیاید و چهره و اندامش چه‌گونه باشد. به این موضوع خیلی زیاد فکر کنید. قطعا آزارتان خواهد داد. درستش هم همین است.

(۵)    هرگز هیچ پسربچه‌ای را از نظر جـنسی تحقیر نکنید (حتی به شوخی). بسیاری از مشکلات روانی مردها در سنین بالاتر نتیجه‌ی تجربه‌های تحقیرآمیز دوران کودکی هستند. بسیاری از مشکلات زناشویی نتیجه‌ی ناتوانی روانی  ـ و نه جسمانی ـ مردهاست و بخش عمده‌ی این ناتوانی مربوط به تجربه‌های کودکی است.

(۶)    هرگز هیچ پسری را به سبب دارا بودن فالوس تحسین نکنید مخصوصا در حضور یک دختربچه‌ی دیگر. دخترها از نظر روانی به شکل بالقوه در خطر افسردگی بابت فقدان فالوس هستند. تشدید این موضوع بسیار خطرناک است. سردمزاجی، تمایل به مردپوشی، میل به هم‌جنس‌ و … عاقبت این اختلال روانی است.

(۷)    بگذارید کودک در یک روند منطقی و معقول با واقعیت وجودی خود آشنا شود. لزومی‌ندارد به پرسش‌های کنجکاوانه‌ی او پاسخ خیلی روشنی بدهید.

(۸)    از کتک‌کاری بپرهیزید و لااقل در حضور کودک هرگز این کار را نکنید. ناتوانی او در نجات دادن فرد کتک‌خورنده (غالبا مادر) موجب شکل‌گیری یک عقده‌ی خیلی جدی در او می‌شود که بعدها به شکل نفرت، خشونت مشابه یا ناتوانی‌های روانی و جـنسی خودش را نشان می‌‌دهد.

باور کنید در برابر هر کاری که از روی حماقت یا تفریح انجام می‌دهید مسئولید. قطعا از آمار طلاق، روان‌پریشی‌های روزافزون در زمینه‌ی جـنسی و… آگاه هستید. فکر می‌کنید ریشه‌ی این‌ها به کجا برمی‌گردد؟ دوران کودکی و بلوغ مهم‌ترین نقش را در شکل‌گیری هویت یک فرد دارند. بگذارید هر کودکی به روال طبیعی خودش رشد کند. آن سوی این مسخره‌بازی‌ها و خندیدن‌های زودگذر ـ حتی اگر خود کودک همراهی‌تان کند ـ جنایتی نهفته است. 

2 thoughts on “توصیه‌هایی برای سلامت روانی کودکان

  1. سلام ماه رمضان مبارک، مرخصی مجازی خوش بگذرد و با انرژی و سرحال برگردید.
    بابت این مطلب عالی و مفید تشکر.
    ————–
    پاسخ:سلام. برای شما هم مبارک. ممنون از مهرتان.

Comments are closed.